Bij mijn afscheid van het directieteam van Sentia, kreeg ik het boek ‘Het grote gevecht’ over de ex-Unilever CEO Paul Polman. De gever had daarbij aardige woorden over hoe het boek mij zou kunnen helpen om ‘nieuwe zingeving’ te vinden. Het is inderdaad een boeiend inkijkje in de wereld van een bevlogen leider die het ‘goede wil doen’, maar daarbij ook gruwelijk uit de bocht vliegt, onder druk van activistische beleggers en beurskoersen.
Jeroen Smit, de auteur, geeft in Buitenhof nog wat verder perspectief …
.. en een interessante invulling van ‘Leiderschap in tegenstelling tot Managers’. Leiders zijn (vlgs. Jeroen) mensen die verder vooruit durven kijken dan een kwartaal, een jaar of zelfs 4 jaar (met name relevant als het politici zijn) en dan een koers durven neerzetten, die, als het moet, tegen de stroom ingaat.
Tot zover eens, maar dit is maar een deel van het verhaal. Ik schreef er hier al over in 2009, toen Henri Mintzberg een nieuw boek uitbracht, ‘Managers’, waarin hij het verschil tussen managers en leiders nuanceert en minimaliseert: “we should be seeing managers as leaders and leadership as management practiced well.” Ik ben het, proefondervindelijk, met hem eens dat je het beste een goede leider als manager kunt hebben (zie hieronder nog even op een rijtje de verschillen, zoals ik ze zie, aan de hand van een sheet uit mijn SpeakersAcademy verhaal): Mintzberg concludeert in dat boek:
‘To be a successful manager, let alone—dare I say—a great leader, maybe you don’t have to be wonderful so much as more or less emotionally healthy and clearheaded.’
Zoals Peter Drucker al zei in zijn Concept of the Corporation (1946): ‘No institution can possible survive if it needs geniuses or supermen to manage it. It must be organized in such a way as to be able to get along under a leadership composed of average human beings’. Gelukkig maar.
Terug naar het boek dat ik als cadeau kreeg; helaas schoot Polman extreem van de ene naar de andere kant en raakte zijn draagvlak (intern en extern) daarmee kwijt. Dus op meerdere vlakken een leerzaam boek om het verschil te begrijpen.
Kent u Edmond Haraucourt? Nee? Wees gerust, ik ook niet! Edmond Haraucourt is een Franse dichter, die in 1856 werd geboren in Bourmont; hij was niet alleen dichter, maar ook componist, tekstschrijver, journalist en toneelschrijver. De kans dat u, net als ik, zijn werk kent, is veel groter dan dat u zijn naam kent. In 1891 schreef hij namelijk een prachtig rondeel, ‘Rondel de l’adieu’ met de wereldberoemde eerste zin: ‘Partir c'est mourir un peu’.
En zo voelt het echt. Recent nam ik afscheid van het team dat ik de afgelopen 6 jaar heb opgebouwd en geleid; dan zit je de avond daarvoor te broeden (althans ik wel) over hoe je dat op een originele en persoonlijke manier kunt doen, want in die jaren heb ik met velen uit dat team meer uren samengewerkt dan dat ik mijn eigen partner heb gezien ….
Uiteindelijk kom ik dan altijd weer uit bij één van de beste managementboeken aller tijden: Winnie de Pooh van A.A.Milne. De man die teamrollen al begreep voordat Belbin erover schreef en die het belang van een uitdagende missie al ver voor C.K. Prahalad onderkende. En gelukkig bleek bij het schrijven van mijn afscheidsspeech dat alle teamrollen goed vertegenwoordigd waren, dat de missie helder was geweest en dat iedereen de afgelopen jaren had begrepen wat zijn/haar aandeel daarin was. Dank aan Janneman, Kanga, Roo, Iejoor, Knorretje, Tijgetje, Uil en de rest!
Ik zou iedereen aanraden alle managementboeken aan de kant te schuiven en even tijd te nemen voor het enige boek dat er echt toe doet.
En zoals ik die avond eindigde met de woorden van Pooh:
‘A little consideration, a little thought for others, makes all the difference!’
Kent u Edmond Haraucourt? Nee? Wees gerust, ik ook niet!